Wat doen ze

De Canto a Tenore is de meest “archaïsche” ethno-muzikale zangvorm uit het centrale deel van Sardinië. Het bestaan ervan zou ondermeer aantonen dat polyfonie veel vroeger gepraktiseerd werd dan eerder aangenomen. Het wordt uitgevoerd door vier zangers, Bassu, Contra, Mesu ‘oche en ‘Oche, die zich opstellen in een cirkel. Vooral het timbre van de zangstemmen is erg verassend en uniek. Zo zijn de twee laagste stemmen gutturaal: “su Bassu” en “sa Contra”, die meteen het karakteristieke uitmaken van de canto a tenore. De Bassu met een techniek die gelijkaardig is aan Siberische keelzang, heeft een erg diepe, sonore klank in dezelfde tonaliteit als van de solist (‘Oche). Meestal in een kwint hierboven en met een meer metaalachtige klank klinkt de Contra. Contra en Bassu produceren in parallel betekenisloze lettergrepen (bim bam boo). De Mesu ‘oche met zijn ietwat nasale scherpe stem weeft hierdoor versierde noten die zich mengen in het harmonische klanklandschap van beide gutturale stemmen. Dit harmonische geheel (“su tenore”) vormt de begeleiding waartussen en waardoor de solist zijn verzen zingt. De solist geeft telkens aan wanneer de tonaliteit of cadans verandert. Er is veel discussie tussen onderzoekers over de oorsprong van deze zangstijl en –techniek, maar volgens sommige zou het reeds 4000 jaar oud zijn. De zang is sterk geworteld en verwoven met het herdersleven en de natuur. Het lijkt dan ook erg waarschijnlijk dat de geluiden van kuddedieren en de natuur zelf als inspiratiebron hebben gediend. Zo lijkt het timbre van de Contra ietwat op het geblaat van schapen, de Bassu op het geloei van koeien en de Mesu ‘oche op een imitatie van het gieren van de wind. Bitti is een van de regio’s in Noordoost-Centraal Sardinië waar de canto a tenore nog steeds beoefent wordt. Dikwijls wordt er ook dansbare muziek gezongen (type hanter-dro).

Te beluisteren via: http://www.tenoresdibitti.com/esempi.htm

Biografie

De groep werd opgericht in 1995 in Sardinië en ontleent zijn naam aan een plaatselijk welbekende antropoloog “Mialinu” Pira uit Bitti. Alle groepsleden leerden deze traditionele vorm van zingen al vanaf hun kinderjaren. Na jaren oefenen begon de groep op te treden op dorpspleinen, feesten, culturele centra en in kerken over heel Sardinië. Naarmate ze bekender werden, werden de Tenores uitgenodigd in Italië en tot zelfs in het buitenland (Duitsland, Denemarken, Frankrijk, Canada, Dubai (Saoedisch Arabische Emiraten), Noorwegen, Tsjechië, Spain, België, Nederland, Slovenië, Ierland, Oostenrijk, Kroatië, …). In december 2001 stonden zij samen met artiesten als Hevia ,Terence Trent-Darby, Cranberries, Randy Crawford op het podium voor het Kerstconcert voor de vorige Paus Johannes-Paulus II, dat werd uitgezonden door “CANALE 5”. Onlangs waren ze te gast in het populaire spelprogramma “Quelli che il calcio …”, op de nationale TV RAI TRE, en een van hun songs is nu de “winnaarsjingle” geworden. Op 18 juni 2005 organiseerden en namen zij deel aan het eerste internationale muziekfestival BITTIEXP05 “Sonos e Cantos – World of Voices”. De groep probeert de traditie in ere te houden door af en toe cursussen en workshops te geven, bijvoorbeeld op (muziek)scholen (in 1999 hielden ze een regionale cursus voor Tenore zang). Verder staan ze open om de Tenore stijl te laten weerklinken binnen andere muziekgenres zoals klassiek, jazz, of in theaterprojecten ….

Recente internationale optredens:

• juli 2003 – twee internationale festivals in twee buursteden van Brno, Tsjechië; Namest nad Oslavou and Uherskè Hradiste.
• september 2003 – interessante samenwerking met Hevia, de beroemde Asturische Gaitero die de Sardische groep betrok bij zijn concert in Avilès (Spanje).
• september 2003 – de groep verwierf een prijs voor de sectie "traditie" van de Maria Carta Foundation
• mei/juni 2004 - Festival Musica Sacra International (Duitsland)
• november 2003 - Festival Europalia.Italia 2003 in België en Nederland als vertegenwoordigers van Italiaanse populaire muziek. Concerten in Mons, Brussel (Place Senghor), Antwerpen (De Singel), Eeklo en Utrecht (RASA)
• oktober 2004 – Ljubljana (Slovenië), Cankariev Dom
• april 2005 - Cork International Choral Festival 2005
• juni 2005 - Graz (Austria)
• juli 2005 – Pola (Kroatië), Festival Istrionica

Leden

• Omar Bandinu Bassu
• Marco Serra Contra
• Dino Ruiu (noto Dalleddu) Oche
• Bachisio Pira Oche - Mesu Oche

Discografie

Debuut-CD “Su monte ’e mesus” in eigen beheer van Tenores de Bitti “Mialinu Pira” (2000).

Links

http://www.tenoresdibitti.com/

http://www.fanstenoremialinupiradibitti.it/